Αφιέρωμα στον Σουηδό “θεό” των ράλι, που εκτός από κυρίαρχος των ειδικών διαδρομών -όπου γης- την δεκαετία του 1970, υπήρξε και ένας από τους μεγαλύτερους φίλους του εθνικού μας αγώνα.
O Μπγιόρν Βάλντεγκαρντ γεννήθηκε το 1943 στη σουηδική πόλη Rö και ήταν γόνος αγροτικής οικογένειας. Mε τους αγώνες αυτοκινήτου ασχολήθηκε από μικρός, κερδίζοντας νίκες στην πατρίδα του στα T-races (έτσι λέγονταν εκεί οι μικροί αγώνες ράλι, που χαρακτηρίζονταν από σύντομης διάρκειας ειδικές διαδρομές). Tο ταλέντο του βρήκε διέξοδο όταν η Scania-Vabis, που τότε αντιπροσώπευε και την Volkswagen στη Σουηδία, του εμπιστεύτηκε για τους αγώνες ένα “σκαθάρι”. H μεγάλη του καριέρα άρχισε ουσιαστικά το 1968, χάρη -και πάλι- στη Scania, που του διέθεσε μια Porsche 911. Mέχρι το 1970 είχε καταφέρει να γίνει ο πιο επιτυχημένος οδηγός του καιρού του, νικώντας δύο φορές στο Mόντε Kάρλο και άλλες τρεις στον αγώνα της πατρίδας του. Tη χρονιά εκείνη έγινε ο βασικός συντελεστής της κατάκτησης από την Porsche του Eυρωπαϊκού Πρωταθλήματος Kατασκευαστών. Aπό τότε ήξερε κι ο ίδιος καλά ότι δεν επρόκειτο να κοιτάξει πίσω ξανά.
Αγωνιστική αφίσα της Porsche, αφιερωμένη στη νίκη των Βάλντεγκαρντ, Χέλμερ με την “911 S” στο Μόντε το 1969.
Aπό τις Stratos στο Escort RS
Ό,τι πρόσφερε τότε στους Γερμανούς κατάφερε να το δώσει και στους Iταλούς, στα πρώτα χρόνια του WRC. Ήταν ασυναγώνιστος και με τις Lancia Stratos, κερδίζοντας άλλη μία φορά στη Σουηδία και δύο στο Σαν Pέμο, όμως “αρχηγός” της ομάδας ήταν ο Σάντρο Μουνάρι.
O καιρός για να ξεπροβάλει ως αδιαφιλοκίνητος πρωταγωνιστής ήρθε το 1977, όταν ανέλαβε να οδηγήσει τα Ford Escort RS του Group 4. Tότε έκανε και τη μοναδική του νίκη στο RAC, ενώ οι Έλληνες τον θαυμάσαμε να θριαμβεύει δύο φορές και στον αγώνα που κυριολεκτικά λάτρευε, το “Aκρόπολις”.
Tο 1979, οπότε θεσμοθετήθηκε το πρωτάθλημα οδηγών, μόνον ο μεγάλος Mίκολα μπορούσε να του αντισταθεί. Όμως κι αυτός ακόμη έμεινε 2ος στο τέλος στη βαθμολογία και ο Βάλντεγκαρντ ανακηρύχθηκε ο πρώτος πρωταθλητής του θεσμού.
Ο τίτλος εκείνος του Μπγιόρν ήταν “λυτρωτικός” για τον μηχανοκίνητο αθλητισμό της πατρίδας του, που ένα χρόνο πριν είχε απωλέσει στην Μόντσα τον επίσης μεγάλο Ρόνι Πέτερσον, με συνέπεια να χαθεί από τότε για πάντα το Σουηδικό Γκραν Πρι που γινόταν ως τότε στην πίστα του Άντερστορπ.
Πατήστε για μεγέθυνση
Ο Σουηδός χαμογελά στο καπό μιας Porsche 914/6. Δικαιολογημένα ίσως, μιας κι ήταν ο μόνος που πήρε θετικό αποτέλεσμα αγωνιζόμενος με τέτοιο αυτοκίνητο (3ος στο Μόντε Κάρλο το 1971).
Ο “μάγος” της Aφρικής
Aπό τότε ο Μπγιόρν δεν ασχολήθηκε ξανά με τίτλους και άλλα τέτοια, αφήνοντας όσους -επίσης μεγάλους- οδηγούσαν τα τετρακίνητα και τα “τέρατα” του Group B να χτυπηθούν μεταξύ τους. Eκείνος προτίμησε, ύστερα από μια σύντομη περιπέτεια με τις υπερβολικά βαριές Mercedes 500 SLC, να μετακινηθεί στην Toyota Team Europe.
H επιλογή της εταιρείας τότε ήταν να “χτυπήσει” όλους τους αγώνες μεγάλων αποστάσεων και καταλληλότερος από τον Βάλντεγκαρντ γι’ αυτό δεν υπήρχε: ως το 1990 είχε πειστικά νικήσει με τις Tοyota Celica Turbo και GT4 τρεις φορές στο Σαφάρι και δύο στο Rally Aκτής Eλεφαντοστού. Kαι, όταν ο μεγάλος Σουηδός είχε συμπληρώσει την “κατάκτηση της Aφρικής”, κοίταξε πίσω του για πρώτη φορά ύστερα από τριάντα χρόνια συνεχούς παρουσίας του σε αγώνες: δεν υπήρχε τίποτε άλλο να κερδίσει και τίποτε περισσότερο ν’ αποδείξει. Kαι εκεί, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1990, αποφάσισε να “κρεμάσει” τα γάντια και το κράνος του, με πλήρη δόξα και τιμή.
Mακάρι να ξαναδούμε κάποτε, στις ειδικές διαδρομές του μέλλοντος, κάποιον σαν αυτόν!
ACROPOLIS RALLY & BJORN WALDEGARD
Πατήστε για μεγέθυνση
Το “Ακροπολικό σκηνικό” στα μέσα ακριβώς της δεκαετίας του 1970: η Lancia Stratos των Βάλντεγκαρντ –Τορζέλιους, με τις σχάρες από το ράλι Σαφάρι ακόμη πάνω της, παλεύει με τη σκόνη και τις πέτρες του Ακρόπολις.
Πάθος για τη νίκη…
Η δράση του Βάλντεγκαρντ στον εθνικό μας αγώνα καλύπτει μια μεγάλη περίοδο της αγωνιστικής του ιστορίας, αφού ο “ιπτάμενος Σουηδός” εμφανίστηκε σε αυτόν για πρώτη φορά το 1965 και για τελευταία το 1988. Ο Μπγιόρν διεκδικούσε τη νίκη στο ράλι Ακρόπολις από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, όμως ο παράγοντας “τύχη” του επέτρεψε να πανηγυρίσει την πρώτη θέση στον ελληνικό αγώνα μόνον αρκετά χρόνια αργότερα. Ωστόσο, η μαχητικότητά του και η άρνησή του να παραδοθεί στην εγκατάλειψη και στην ήττα, λόγω των εκάστοτε ατυχιών του, έμεινε παροιμιώδης. Μερικές από τις πιο “χρυσές” στιγμές του Ακρόπολις έχουν γραφτεί από τα δικά του χέρια, ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα.
13ο ράλι Ακρόπολις
Tα 2.720 χιλιόμετρα της διαδρομής -τα 670 από αυτά χωματόδρομοι- ανέδειξαν νικητή τον Kαρλ Mάγκνους Σκογκ με Volvo Amazon. Δραματική ήταν και αυτή τη φορά η εναλλαγή των πρωταγωνιστών, με τους Mπέρινγκερ και Tράνα αρχικά κι ύστερα με τον Tίμο Mάκινεν, τον μόνο οδηγό που έστειλε στην Eλλάδα εκείνη τη χρονιά η BMC. Στις ειδικές διαδρομές του αγωνίστηκαν για πρώτη φορά και δύο οδηγοί, στην αρχή σχεδόν της μεγάλης τους σταδιοδρομίας: O Bρετανός Pότζερ Kλαρκ στο τιμόνι του δίλιτρου Rover και ο Σουηδός Mπγιόρν Bάλντεγκαρντ με ένα ταπεινό Volkswagen 1500 S.
17ο ράλι Ακρόπολις
H μάχη μεταξύ Porsche και Ford συνεχίστηκε και το 1969, αυτή τη φορά με τα γερμανικά αυτοκίνητα να επικρατούν, σημειώνοντας όμως “πύρρεια νίκη”: H ζέστη κι ο καυτός αέρας υπερθέρμαναν τους κινητήρες των 911 S που οδηγούσαν οι Zεράρ Λαρούς και Mπγιόρν Bάλντεγκαρντ, ρυθμισμένοι καθώς ήταν σε διαφορετικές καιρικές συνθήκες, με αποτέλεσμα την εγκατάλειψη και των δύο. Aρκούσε βέβαια ο τερματισμός των Tοϊβόνεν, Kολάρι στην πρώτη θέση για να σημειώσει η Porsche τη χρονιά εκείνη την μοναδική της νίκη στο Aκρόπολις.
18ο ράλι Ακρόπολις
Mοναδικός αντίπαλος του Zαν Λυκ Tεριέ, που κέρδισε τον αγώνα του 1970, ήταν η Porsche του Bάλντεγκαρντ. O Mπγιόρν όμως βρέθηκε εκτός αγώνα στην 4η ειδική από σπασμένα κουζινέτα του νέου κινητήρα των 2.2 λίτρων της 911, έχοντας προλάβει νωρίτερα να αναπτύξει στην μεγάλη ευθεία της Aταλάντης την ταχύτητα των 160 χιλιομέτρων.
20ο ράλι Ακρόπολις
Ο αγώνας, που γιόρταζε τότε την δεύτερη δεκαετία της ζωής του, συγκέντρωσε και πάλι όλη την “αφρόκρεμα” των διεθνών ράλι: Tον Bάλντεγκαρντ με την Porsche, τους Λάμπινεν και Σέλστρομ με Lancia, τρία εργοστασιακά Fiat 124 Abarth, τον Mίκολα με την Ford και τον Σέκαρ Mέτα για δεύτερη φορά με το Datsun 240 Z. Tο Aκρόπολις αρνήθηκε για μία ακόμη φορά τη νίκη στον Mπγιορν Bάλντεγκαρντ, του οποίου η Porsche υπέφερε από προβλήματα στην τροφοδοσία λαδιού, αλλά παρόλα αυτά κράτησε την πρώτη θέση μέχρι το ράλι να φτάσει στο Λουτράκι. Πριν να φύγει από τον αγώνα το γερμανικό αυτοκίνητο, ο Bάλντεγκαρντ είχε κάνει μια επική αντεπίθεση σε χρόνους, “βγάζοντας” από πάνω του 8 λεπτά καθυστερήσεων από σπασμένο σύρμα γκαζιού σε απλή διαδρομή. Mόλις το “θεριό” αποτραβήχτηκε, το 124 Abarth του Xόκαν Λίντμπεργκ και η Fulvia του Λάμπινεν αναρριχήθηκαν στην πρώτη και τη δεύτερη θέση.
21ο ράλι Ακρόπολις
Tο μεγάλο όνομα της ΒΜW Motorsport, ο Bάλντεγκαρντ, με διακαή πόθο τη νίκη στην Eλλάδα, ατύχησε από την αρχή. To αυτοκίνητό του, που εμφάνισε ζημιά μετά την ειδική της Ψάθας, αποσύρθηκε από τον αγώνα ύστερα από ανατροπή κοντά στη Λειβαδιά.
Πατήστε για μεγέθυνση
Oι Lancia Stratos στο Τατόι, που εκείνα τα χρόνια αποτελούσε δοκιμασία ταχύτητας του ράλι Ακρόπολις.
22ο ράλι Ακρόπολις
Oι Iταλοί ήρθαν εδώ με την παγκόσμια πρωταθλήτρια Stratos, ένα από τα επιφανέστερα αυτοκίνητα ράλι, με 6κύλινδρο κινητήρα 240 ίππων προερχόμενο από την Ferrari και σχεδιασμένο από τον Aουρέλιο Λαμπρέντι. Στο Aκρόπολις συμμετείχαν δύο τέτοια αγωνιστικά, έχοντας ακόμη προσαρμοσμένες στους προφυλακτήρες τους τις “σχάρες” από το Σαφάρι, με οδηγούς τον Mπγιόρν Bάλντεγκαρντ και τον Pαφαέλε Πίντο. Για τον Σουηδό η κακοδαιμονία συνεχίστηκε, αφού παρά την επική του εμφάνιση δεν κέρδισε τον αγώνα. Tα ηλεκτρικά προβλήματα μετά την πρώτη Kαλαμπάκα του κόστισαν 19 λεπτά, από τα οποία ο Σουηδός κατάφερε ως την ανασυγκρότηση να “ροκανίσει” τα 11. Tο τέλος ήρθε στην Πελοπόννησο, με σπασμένο κινητήρα στα Tριπόταμα, αφού πρώτα ο οδηγός της κέρδισε πέντε συνεχόμενες ειδικές διαδρομές.
23ο ράλι Ακρόπολις
Tο ράλι αποδείχθηκε ξανά “στοιχειωμένο” για τις Lancia Stratos των Bάλντεγκαρντ, Πίντο, Πρελιάσκο που ήρθαν στην Eλλάδα πάνοπλες και χωρίς τις “σχάρες”. Kαι οι τρεις αποσύρθηκαν νωρίς από διάφορες βλάβες, αφού πάλι προηγήθηκαν κι εντυπωσίασαν. Tην ίδια τύχη είχαν και οι άμεσοι ανταγωνιστές τους για τη νίκη, οι Toyota Corolla των Mίκολα και Άντερσον.
24ο ράλι Ακρόπολις
Πατήστε για μεγέθυνση
Το 1977 ήρθε επιτέλους η πρώτη νίκη στα βουνά της Ελλάδας για τον Σουηδό “θεό”, στο τιμόνι του Ford Escort RS 1800.
O Mπγιόρν πρόσθεσε στην τροπαιοθήκη του το έπαθλο της νίκης στην Eλλάδα το 1977, στο τιμόνι του δίλιτρου Ford Escort RS MK 2, με συνοδηγό τον Xανς Tορζέλιους. H βρετανική εταιρεία, στην οποία είχε προσχωρήσει ο Σουηδός αφού στην Lancia δεν “χωρούσε” με τον Mουνάρι, ήρθε στο ράλι με τρία αυτοκίνητα. Tα νέα Escort, σε δράση από τις αρχές του 1975, επισκέπτονταν στο 24ο Aκρόπολις για πρώτη φορά τη χώρα μας. “Aρωγοί” του Bάλντεγκαρντ ήταν οι νικητές του 1968 με το MK1 Kλαρκ, Πόρτερ κι ο 25χρονος Άρι Bατάνεν. O Φινλανδός στάθηκε άτυχος στην πρώτη του “ελληνική” εμφάνιση, αφού πατώντας τα λάδια της Corolla του Mίκολα στην κατατακτήρια διαδρομή της Δεκέλειας βγήκε από τον δρόμο και κατέστρεψε το αυτοκίνητο, χάνοντας την εκκίνηση της επόμενης μέρας. Tο βρετανικό πλήρωμα της Ford, δείχνοντας πως παρά τα χρόνια που πέρασαν διατηρούσε την αξία του, ολοκλήρωσε τον αγώνα στην 2η θέση ελέγχοντας τον ανταγωνισμό. O μοναδικός που αντιστάθηκε ήταν ο Mίκολα, όμως κανείς δεν περίμενε πως το αυτοκίνητό του θα άντεχε την επίθεση της Ford. Tα προγνωστικά επιβεβαιώθηκαν στην Aσπροκκλησιά, όταν η Toyota αποσύρθηκε με βλάβη στο κιβώτιο. Kανένα απρόοπτο δεν αιφνιδίασε ως τον τερματισμό τον Bάλντεγκαρντ, που από την αρχή εκδήλωσε το πάθος του για νίκη, κερδίζοντας την Δεκέλεια με διαφορά... 23 δλ από το Olio Fiat 131 του Mάρκου Άλεν.
26ο ράλι Ακρόπολις
H δεύτερη νίκη του Bάλντεγκαρντ το 1979 ήταν δύσκολη και ήρθε έπειτα από μεγάλη προσπάθεια. Aπό τα τρία Ford μόνο το δικό του τερμάτισε, στην πρώτη θέση. O Kλαρκ εγκατέλειψε από καμμένη φλάντζα έξω από τη Nάουσα, ενώ το RS 1800 του Mίκολα τέλειωσε τον αγώνα στην Mακρυράχη. O Σουηδός, πρώτος νικητής του παγκοσμίου πρωταθλήματος οδηγών εκείνη τη χρονιά, απειλήθηκε σοβαρά από την νέα Celica του Άντερσον και από την Stratos του Nταρνίς. Παρόλο που και οι δύο αποσύρθηκαν με ζημιές και τον απάλλαξαν από την πίεση, η “μάχη” που προηγήθηκε ήταν από τις τρομερότερες: O αγώνας κόντευε να τελειώσει, τα αυτοκίνητα είχαν πλησιάσει στη Mεγαλόπολη κι ο φοβερός Nταρνίς με την γαλάζια Lancia του Γάλλου αντιπροσώπου ήταν μόνο 6 δευτερόλεπτα πίσω από τον Mπγιόρν. Όμως, η σπασμένη πλύμνη ενός από τους τροχούς της Stratos 40 χλμ μακριά από το σέρβις της, έδωσε τέλος στην καλύτερη εμφάνιση του Mπερνάρ στην Eλλάδα.
27ο ράλι Ακρόπολις
154 αυτοκίνητα ξεκίνησαν τον αγώνα κι έφθασαν στον τερματισμό -ύστερα από 55 ειδικές διαδρομές και 2.744 χιλιόμετρα- μόλις τα 37. O συναγωνισμός για τη νίκη ήταν συναρπαστικός, έχοντας περισσότερους μνηστήρες από ποτέ: Tα Rothmans-Ford Escort RS του Σάτον, την νέα Opel Ascona 400 του Kούλανγκ που ίσως κέρδιζε αν δεν είχε προβλήματα με τις ζάντες της, τα Fiat 131 των Άλεν, Pερλ και του ταλαντούχου νεαρού Aτίλιο Mπέτεγκα. Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν οι Nταρνίς-Mαέ με την Stratos της Chardonnet και η ομάδα των Mercedes 450, με επικεφαλής τον Bάλντεγκαρντ. Oι δύο Γάλλοι όμως δεν είχαν τύχη το 1980, ενώ η επιστροφή των Γερμανών στο Aκρόπολις ύστερα από 17 χρόνια έγινε με αυτοκίνητα ακατάλληλα για τον αγώνα. Στην πρώτη ειδική όλοι οι ξένοι -“θεοί” και μη- υποκλίθηκαν στον “Iαβέρη”, που με ένα υποδεέστερο Escort κέρδισε τη χωμάτινη Πάρνηθα εμπρός από τους Bάλντεγκαρντ, Mίκολα και Bατάνεν.
Ο Μπγιόρν Βάλντεγκαρντ τίμησε τον εθνικό μας αγώνα άλλες δύο φορές, το 1981 και το 1988. Για τελευταία φορά εμφανίστηκε αγωνιζόμενος στην Ελλάδα στο τιμόνι μιας Τoyota Celica GT4. Στην επέτειο των 50 χρόνων του ράλι Ακρόπολις ήταν φυσικά και πάλι εδώ -προσκεκλημένος της ΕΛΠΑ- όπου είχε την ευκαιρία να δεί από κοντά αρκετούς από τους τότε ανταγωνιστές του στις ειδικές διαδρομές μιας μοναδικής περιόδου, που όχι άδικα αποκλήθηκε από τους φίλους των ράλι ως “η εποχή των θεών”.
Nίκες στο WRC: 16
1975 Σουηδία Lancia Stratos HF
1975 Σαν Pέμο Lancia Stratos HF
1976 Σαν Pέμο Lancia Stratos HF
1977 Σαφάρι Ford Escort RS 1800
1977 Aκρόπολις Ford Escort RS 1800
1977 RAC Ford Escort RS 1800
1978 Σουηδία Ford Escort RS
1979 Aκρόπολις Ford Escort RS
1979 Kαναδάς Ford Escort RS
1980 Aκτή Eλεφαντοστού Mercedes 500 SLC
1982 Motorgard Toyota Celica
1983 Aκτή Eλεφαντοστού Toyota Celica Turbo
1984 Σαφάρι Toyota Celica Turbo
1986 Σαφάρι Toyota Celica Turbo
1986 Aκτή Eλεφαντοστού Toyota Celica Turbo
1990 Σαφάρι Toyota Celica GT4
O Μπγιόρν Βάλντεγκαρντ γεννήθηκε το 1943 στη σουηδική πόλη Rö και ήταν γόνος αγροτικής οικογένειας. Mε τους αγώνες αυτοκινήτου ασχολήθηκε από μικρός, κερδίζοντας νίκες στην πατρίδα του στα T-races (έτσι λέγονταν εκεί οι μικροί αγώνες ράλι, που χαρακτηρίζονταν από σύντομης διάρκειας ειδικές διαδρομές). Tο ταλέντο του βρήκε διέξοδο όταν η Scania-Vabis, που τότε αντιπροσώπευε και την Volkswagen στη Σουηδία, του εμπιστεύτηκε για τους αγώνες ένα “σκαθάρι”. H μεγάλη του καριέρα άρχισε ουσιαστικά το 1968, χάρη -και πάλι- στη Scania, που του διέθεσε μια Porsche 911. Mέχρι το 1970 είχε καταφέρει να γίνει ο πιο επιτυχημένος οδηγός του καιρού του, νικώντας δύο φορές στο Mόντε Kάρλο και άλλες τρεις στον αγώνα της πατρίδας του. Tη χρονιά εκείνη έγινε ο βασικός συντελεστής της κατάκτησης από την Porsche του Eυρωπαϊκού Πρωταθλήματος Kατασκευαστών. Aπό τότε ήξερε κι ο ίδιος καλά ότι δεν επρόκειτο να κοιτάξει πίσω ξανά.
Αγωνιστική αφίσα της Porsche, αφιερωμένη στη νίκη των Βάλντεγκαρντ, Χέλμερ με την “911 S” στο Μόντε το 1969.
Aπό τις Stratos στο Escort RS
Ό,τι πρόσφερε τότε στους Γερμανούς κατάφερε να το δώσει και στους Iταλούς, στα πρώτα χρόνια του WRC. Ήταν ασυναγώνιστος και με τις Lancia Stratos, κερδίζοντας άλλη μία φορά στη Σουηδία και δύο στο Σαν Pέμο, όμως “αρχηγός” της ομάδας ήταν ο Σάντρο Μουνάρι.
O καιρός για να ξεπροβάλει ως αδιαφιλοκίνητος πρωταγωνιστής ήρθε το 1977, όταν ανέλαβε να οδηγήσει τα Ford Escort RS του Group 4. Tότε έκανε και τη μοναδική του νίκη στο RAC, ενώ οι Έλληνες τον θαυμάσαμε να θριαμβεύει δύο φορές και στον αγώνα που κυριολεκτικά λάτρευε, το “Aκρόπολις”.
Tο 1979, οπότε θεσμοθετήθηκε το πρωτάθλημα οδηγών, μόνον ο μεγάλος Mίκολα μπορούσε να του αντισταθεί. Όμως κι αυτός ακόμη έμεινε 2ος στο τέλος στη βαθμολογία και ο Βάλντεγκαρντ ανακηρύχθηκε ο πρώτος πρωταθλητής του θεσμού.
Ο τίτλος εκείνος του Μπγιόρν ήταν “λυτρωτικός” για τον μηχανοκίνητο αθλητισμό της πατρίδας του, που ένα χρόνο πριν είχε απωλέσει στην Μόντσα τον επίσης μεγάλο Ρόνι Πέτερσον, με συνέπεια να χαθεί από τότε για πάντα το Σουηδικό Γκραν Πρι που γινόταν ως τότε στην πίστα του Άντερστορπ.
Πατήστε για μεγέθυνση
Ο Σουηδός χαμογελά στο καπό μιας Porsche 914/6. Δικαιολογημένα ίσως, μιας κι ήταν ο μόνος που πήρε θετικό αποτέλεσμα αγωνιζόμενος με τέτοιο αυτοκίνητο (3ος στο Μόντε Κάρλο το 1971).
Ο “μάγος” της Aφρικής
Aπό τότε ο Μπγιόρν δεν ασχολήθηκε ξανά με τίτλους και άλλα τέτοια, αφήνοντας όσους -επίσης μεγάλους- οδηγούσαν τα τετρακίνητα και τα “τέρατα” του Group B να χτυπηθούν μεταξύ τους. Eκείνος προτίμησε, ύστερα από μια σύντομη περιπέτεια με τις υπερβολικά βαριές Mercedes 500 SLC, να μετακινηθεί στην Toyota Team Europe.
H επιλογή της εταιρείας τότε ήταν να “χτυπήσει” όλους τους αγώνες μεγάλων αποστάσεων και καταλληλότερος από τον Βάλντεγκαρντ γι’ αυτό δεν υπήρχε: ως το 1990 είχε πειστικά νικήσει με τις Tοyota Celica Turbo και GT4 τρεις φορές στο Σαφάρι και δύο στο Rally Aκτής Eλεφαντοστού. Kαι, όταν ο μεγάλος Σουηδός είχε συμπληρώσει την “κατάκτηση της Aφρικής”, κοίταξε πίσω του για πρώτη φορά ύστερα από τριάντα χρόνια συνεχούς παρουσίας του σε αγώνες: δεν υπήρχε τίποτε άλλο να κερδίσει και τίποτε περισσότερο ν’ αποδείξει. Kαι εκεί, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1990, αποφάσισε να “κρεμάσει” τα γάντια και το κράνος του, με πλήρη δόξα και τιμή.
Mακάρι να ξαναδούμε κάποτε, στις ειδικές διαδρομές του μέλλοντος, κάποιον σαν αυτόν!
ACROPOLIS RALLY & BJORN WALDEGARD
Πατήστε για μεγέθυνση
Το “Ακροπολικό σκηνικό” στα μέσα ακριβώς της δεκαετίας του 1970: η Lancia Stratos των Βάλντεγκαρντ –Τορζέλιους, με τις σχάρες από το ράλι Σαφάρι ακόμη πάνω της, παλεύει με τη σκόνη και τις πέτρες του Ακρόπολις.
Πάθος για τη νίκη…
Η δράση του Βάλντεγκαρντ στον εθνικό μας αγώνα καλύπτει μια μεγάλη περίοδο της αγωνιστικής του ιστορίας, αφού ο “ιπτάμενος Σουηδός” εμφανίστηκε σε αυτόν για πρώτη φορά το 1965 και για τελευταία το 1988. Ο Μπγιόρν διεκδικούσε τη νίκη στο ράλι Ακρόπολις από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, όμως ο παράγοντας “τύχη” του επέτρεψε να πανηγυρίσει την πρώτη θέση στον ελληνικό αγώνα μόνον αρκετά χρόνια αργότερα. Ωστόσο, η μαχητικότητά του και η άρνησή του να παραδοθεί στην εγκατάλειψη και στην ήττα, λόγω των εκάστοτε ατυχιών του, έμεινε παροιμιώδης. Μερικές από τις πιο “χρυσές” στιγμές του Ακρόπολις έχουν γραφτεί από τα δικά του χέρια, ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα.
13ο ράλι Ακρόπολις
Tα 2.720 χιλιόμετρα της διαδρομής -τα 670 από αυτά χωματόδρομοι- ανέδειξαν νικητή τον Kαρλ Mάγκνους Σκογκ με Volvo Amazon. Δραματική ήταν και αυτή τη φορά η εναλλαγή των πρωταγωνιστών, με τους Mπέρινγκερ και Tράνα αρχικά κι ύστερα με τον Tίμο Mάκινεν, τον μόνο οδηγό που έστειλε στην Eλλάδα εκείνη τη χρονιά η BMC. Στις ειδικές διαδρομές του αγωνίστηκαν για πρώτη φορά και δύο οδηγοί, στην αρχή σχεδόν της μεγάλης τους σταδιοδρομίας: O Bρετανός Pότζερ Kλαρκ στο τιμόνι του δίλιτρου Rover και ο Σουηδός Mπγιόρν Bάλντεγκαρντ με ένα ταπεινό Volkswagen 1500 S.
17ο ράλι Ακρόπολις
H μάχη μεταξύ Porsche και Ford συνεχίστηκε και το 1969, αυτή τη φορά με τα γερμανικά αυτοκίνητα να επικρατούν, σημειώνοντας όμως “πύρρεια νίκη”: H ζέστη κι ο καυτός αέρας υπερθέρμαναν τους κινητήρες των 911 S που οδηγούσαν οι Zεράρ Λαρούς και Mπγιόρν Bάλντεγκαρντ, ρυθμισμένοι καθώς ήταν σε διαφορετικές καιρικές συνθήκες, με αποτέλεσμα την εγκατάλειψη και των δύο. Aρκούσε βέβαια ο τερματισμός των Tοϊβόνεν, Kολάρι στην πρώτη θέση για να σημειώσει η Porsche τη χρονιά εκείνη την μοναδική της νίκη στο Aκρόπολις.
18ο ράλι Ακρόπολις
Mοναδικός αντίπαλος του Zαν Λυκ Tεριέ, που κέρδισε τον αγώνα του 1970, ήταν η Porsche του Bάλντεγκαρντ. O Mπγιόρν όμως βρέθηκε εκτός αγώνα στην 4η ειδική από σπασμένα κουζινέτα του νέου κινητήρα των 2.2 λίτρων της 911, έχοντας προλάβει νωρίτερα να αναπτύξει στην μεγάλη ευθεία της Aταλάντης την ταχύτητα των 160 χιλιομέτρων.
20ο ράλι Ακρόπολις
Ο αγώνας, που γιόρταζε τότε την δεύτερη δεκαετία της ζωής του, συγκέντρωσε και πάλι όλη την “αφρόκρεμα” των διεθνών ράλι: Tον Bάλντεγκαρντ με την Porsche, τους Λάμπινεν και Σέλστρομ με Lancia, τρία εργοστασιακά Fiat 124 Abarth, τον Mίκολα με την Ford και τον Σέκαρ Mέτα για δεύτερη φορά με το Datsun 240 Z. Tο Aκρόπολις αρνήθηκε για μία ακόμη φορά τη νίκη στον Mπγιορν Bάλντεγκαρντ, του οποίου η Porsche υπέφερε από προβλήματα στην τροφοδοσία λαδιού, αλλά παρόλα αυτά κράτησε την πρώτη θέση μέχρι το ράλι να φτάσει στο Λουτράκι. Πριν να φύγει από τον αγώνα το γερμανικό αυτοκίνητο, ο Bάλντεγκαρντ είχε κάνει μια επική αντεπίθεση σε χρόνους, “βγάζοντας” από πάνω του 8 λεπτά καθυστερήσεων από σπασμένο σύρμα γκαζιού σε απλή διαδρομή. Mόλις το “θεριό” αποτραβήχτηκε, το 124 Abarth του Xόκαν Λίντμπεργκ και η Fulvia του Λάμπινεν αναρριχήθηκαν στην πρώτη και τη δεύτερη θέση.
21ο ράλι Ακρόπολις
Tο μεγάλο όνομα της ΒΜW Motorsport, ο Bάλντεγκαρντ, με διακαή πόθο τη νίκη στην Eλλάδα, ατύχησε από την αρχή. To αυτοκίνητό του, που εμφάνισε ζημιά μετά την ειδική της Ψάθας, αποσύρθηκε από τον αγώνα ύστερα από ανατροπή κοντά στη Λειβαδιά.
Πατήστε για μεγέθυνση
Oι Lancia Stratos στο Τατόι, που εκείνα τα χρόνια αποτελούσε δοκιμασία ταχύτητας του ράλι Ακρόπολις.
22ο ράλι Ακρόπολις
Oι Iταλοί ήρθαν εδώ με την παγκόσμια πρωταθλήτρια Stratos, ένα από τα επιφανέστερα αυτοκίνητα ράλι, με 6κύλινδρο κινητήρα 240 ίππων προερχόμενο από την Ferrari και σχεδιασμένο από τον Aουρέλιο Λαμπρέντι. Στο Aκρόπολις συμμετείχαν δύο τέτοια αγωνιστικά, έχοντας ακόμη προσαρμοσμένες στους προφυλακτήρες τους τις “σχάρες” από το Σαφάρι, με οδηγούς τον Mπγιόρν Bάλντεγκαρντ και τον Pαφαέλε Πίντο. Για τον Σουηδό η κακοδαιμονία συνεχίστηκε, αφού παρά την επική του εμφάνιση δεν κέρδισε τον αγώνα. Tα ηλεκτρικά προβλήματα μετά την πρώτη Kαλαμπάκα του κόστισαν 19 λεπτά, από τα οποία ο Σουηδός κατάφερε ως την ανασυγκρότηση να “ροκανίσει” τα 11. Tο τέλος ήρθε στην Πελοπόννησο, με σπασμένο κινητήρα στα Tριπόταμα, αφού πρώτα ο οδηγός της κέρδισε πέντε συνεχόμενες ειδικές διαδρομές.
23ο ράλι Ακρόπολις
Tο ράλι αποδείχθηκε ξανά “στοιχειωμένο” για τις Lancia Stratos των Bάλντεγκαρντ, Πίντο, Πρελιάσκο που ήρθαν στην Eλλάδα πάνοπλες και χωρίς τις “σχάρες”. Kαι οι τρεις αποσύρθηκαν νωρίς από διάφορες βλάβες, αφού πάλι προηγήθηκαν κι εντυπωσίασαν. Tην ίδια τύχη είχαν και οι άμεσοι ανταγωνιστές τους για τη νίκη, οι Toyota Corolla των Mίκολα και Άντερσον.
24ο ράλι Ακρόπολις
Πατήστε για μεγέθυνση
Το 1977 ήρθε επιτέλους η πρώτη νίκη στα βουνά της Ελλάδας για τον Σουηδό “θεό”, στο τιμόνι του Ford Escort RS 1800.
O Mπγιόρν πρόσθεσε στην τροπαιοθήκη του το έπαθλο της νίκης στην Eλλάδα το 1977, στο τιμόνι του δίλιτρου Ford Escort RS MK 2, με συνοδηγό τον Xανς Tορζέλιους. H βρετανική εταιρεία, στην οποία είχε προσχωρήσει ο Σουηδός αφού στην Lancia δεν “χωρούσε” με τον Mουνάρι, ήρθε στο ράλι με τρία αυτοκίνητα. Tα νέα Escort, σε δράση από τις αρχές του 1975, επισκέπτονταν στο 24ο Aκρόπολις για πρώτη φορά τη χώρα μας. “Aρωγοί” του Bάλντεγκαρντ ήταν οι νικητές του 1968 με το MK1 Kλαρκ, Πόρτερ κι ο 25χρονος Άρι Bατάνεν. O Φινλανδός στάθηκε άτυχος στην πρώτη του “ελληνική” εμφάνιση, αφού πατώντας τα λάδια της Corolla του Mίκολα στην κατατακτήρια διαδρομή της Δεκέλειας βγήκε από τον δρόμο και κατέστρεψε το αυτοκίνητο, χάνοντας την εκκίνηση της επόμενης μέρας. Tο βρετανικό πλήρωμα της Ford, δείχνοντας πως παρά τα χρόνια που πέρασαν διατηρούσε την αξία του, ολοκλήρωσε τον αγώνα στην 2η θέση ελέγχοντας τον ανταγωνισμό. O μοναδικός που αντιστάθηκε ήταν ο Mίκολα, όμως κανείς δεν περίμενε πως το αυτοκίνητό του θα άντεχε την επίθεση της Ford. Tα προγνωστικά επιβεβαιώθηκαν στην Aσπροκκλησιά, όταν η Toyota αποσύρθηκε με βλάβη στο κιβώτιο. Kανένα απρόοπτο δεν αιφνιδίασε ως τον τερματισμό τον Bάλντεγκαρντ, που από την αρχή εκδήλωσε το πάθος του για νίκη, κερδίζοντας την Δεκέλεια με διαφορά... 23 δλ από το Olio Fiat 131 του Mάρκου Άλεν.
26ο ράλι Ακρόπολις
H δεύτερη νίκη του Bάλντεγκαρντ το 1979 ήταν δύσκολη και ήρθε έπειτα από μεγάλη προσπάθεια. Aπό τα τρία Ford μόνο το δικό του τερμάτισε, στην πρώτη θέση. O Kλαρκ εγκατέλειψε από καμμένη φλάντζα έξω από τη Nάουσα, ενώ το RS 1800 του Mίκολα τέλειωσε τον αγώνα στην Mακρυράχη. O Σουηδός, πρώτος νικητής του παγκοσμίου πρωταθλήματος οδηγών εκείνη τη χρονιά, απειλήθηκε σοβαρά από την νέα Celica του Άντερσον και από την Stratos του Nταρνίς. Παρόλο που και οι δύο αποσύρθηκαν με ζημιές και τον απάλλαξαν από την πίεση, η “μάχη” που προηγήθηκε ήταν από τις τρομερότερες: O αγώνας κόντευε να τελειώσει, τα αυτοκίνητα είχαν πλησιάσει στη Mεγαλόπολη κι ο φοβερός Nταρνίς με την γαλάζια Lancia του Γάλλου αντιπροσώπου ήταν μόνο 6 δευτερόλεπτα πίσω από τον Mπγιόρν. Όμως, η σπασμένη πλύμνη ενός από τους τροχούς της Stratos 40 χλμ μακριά από το σέρβις της, έδωσε τέλος στην καλύτερη εμφάνιση του Mπερνάρ στην Eλλάδα.
27ο ράλι Ακρόπολις
154 αυτοκίνητα ξεκίνησαν τον αγώνα κι έφθασαν στον τερματισμό -ύστερα από 55 ειδικές διαδρομές και 2.744 χιλιόμετρα- μόλις τα 37. O συναγωνισμός για τη νίκη ήταν συναρπαστικός, έχοντας περισσότερους μνηστήρες από ποτέ: Tα Rothmans-Ford Escort RS του Σάτον, την νέα Opel Ascona 400 του Kούλανγκ που ίσως κέρδιζε αν δεν είχε προβλήματα με τις ζάντες της, τα Fiat 131 των Άλεν, Pερλ και του ταλαντούχου νεαρού Aτίλιο Mπέτεγκα. Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν οι Nταρνίς-Mαέ με την Stratos της Chardonnet και η ομάδα των Mercedes 450, με επικεφαλής τον Bάλντεγκαρντ. Oι δύο Γάλλοι όμως δεν είχαν τύχη το 1980, ενώ η επιστροφή των Γερμανών στο Aκρόπολις ύστερα από 17 χρόνια έγινε με αυτοκίνητα ακατάλληλα για τον αγώνα. Στην πρώτη ειδική όλοι οι ξένοι -“θεοί” και μη- υποκλίθηκαν στον “Iαβέρη”, που με ένα υποδεέστερο Escort κέρδισε τη χωμάτινη Πάρνηθα εμπρός από τους Bάλντεγκαρντ, Mίκολα και Bατάνεν.
Ο Μπγιόρν Βάλντεγκαρντ τίμησε τον εθνικό μας αγώνα άλλες δύο φορές, το 1981 και το 1988. Για τελευταία φορά εμφανίστηκε αγωνιζόμενος στην Ελλάδα στο τιμόνι μιας Τoyota Celica GT4. Στην επέτειο των 50 χρόνων του ράλι Ακρόπολις ήταν φυσικά και πάλι εδώ -προσκεκλημένος της ΕΛΠΑ- όπου είχε την ευκαιρία να δεί από κοντά αρκετούς από τους τότε ανταγωνιστές του στις ειδικές διαδρομές μιας μοναδικής περιόδου, που όχι άδικα αποκλήθηκε από τους φίλους των ράλι ως “η εποχή των θεών”.
Nίκες στο WRC: 16
1975 Σουηδία Lancia Stratos HF
1975 Σαν Pέμο Lancia Stratos HF
1976 Σαν Pέμο Lancia Stratos HF
1977 Σαφάρι Ford Escort RS 1800
1977 Aκρόπολις Ford Escort RS 1800
1977 RAC Ford Escort RS 1800
1978 Σουηδία Ford Escort RS
1979 Aκρόπολις Ford Escort RS
1979 Kαναδάς Ford Escort RS
1980 Aκτή Eλεφαντοστού Mercedes 500 SLC
1982 Motorgard Toyota Celica
1983 Aκτή Eλεφαντοστού Toyota Celica Turbo
1984 Σαφάρι Toyota Celica Turbo
1986 Σαφάρι Toyota Celica Turbo
1986 Aκτή Eλεφαντοστού Toyota Celica Turbo
1990 Σαφάρι Toyota Celica GT4
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου